هر آنچه از انواع وضعیت نماد های معاملاتی در بورس باید بدانید
در این مقاله، به انواع وضعیت نماد های معاملاتی در بورس شامل وضعیت های مجاز ، مجاز محفوظ ، ممنوع محفوظ ، ممنوع متوقف ، مجاز متوقف و ممنوع همراه با مثال هایی کاربردی پرداخته می شود. با ما همراه باشید.
وضعیت مجاز در بورس
یکی از انواع وضعیت نماد های معاملاتی، وضعیت مجاز می باشد. در این وضعیت، نماد معاملاتی به طور عادی قابل معامله است و محدودیتی برای ثبت، ویرایش و یا حذف سفارش وجود ندارد. پس در صورتی که یک نماد معاملاتی، وضعیت مجاز داشت، می توانید سفارش تان را ثبت، ویرایش و یا حذف کنید و در صورتی که قیمت خریدار با قیمت فروشنده برابر باشد، معامله انجام خواهد شد. به عنوان مثال، طبق شکل 1، نماد پارس در تاریخ 30 مهر 99، ساعت 11 و 49 دقیقه، وضعیت مجاز داشته، بنابراین در این زمان، امکان ثبت سفارش و معامله وجود داشته است.
شکل 1- وضعیت مجاز برای نماد پارس در تاریخ 30 مهر 99
وضعیت مجاز محفوظ در بورس چیست ؟
در این وضعیت، امکان ثبت سفارش وجود دارد اما معامله ای انجام نمی شود. با این وضعیت، کشف قیمت صورت می گیرد و پس از کشف قیمت، معاملات تا پایان روز معاملاتی، در دامنه نوسان عادی قیمت با حراج پیوسته انجام می شوند. در صورتی که یک نماد معاملاتی به هر دلیلی متوقف شده باشد، به هنگام بازگشایی، برای مدت 30 دقیقه در وضعیت مجاز محفوظ قرار می گیرد تا کشف قیمت انجام شود. مدت زمان وضعیت مجاز محفوظ بیشتر از 30 دقیقه نمی باشد و اکثر اوقات مدت زمان آن 30 دقیقه است. البته گاهی اوقات مدت زمان این وضعیت در حدود 5 دقیقه می باشد. به عنوان مثال، گاهی اوقات پیش آمده است که یک نماد معاملاتی به دلیل حجم بالای معاملات، هسته معاملات را با اختلال روبرو کرده است. در این مواقع ممکن است سازمان بورس آن نماد معاملاتی را به طور موقت، متوقف کند. در این مواقع به هنگام بازگشایی نماد معاملاتی، فقط در حد چند دقیقه (مثلا 5 دقیقه) در حالت مجاز محفوظ قرار می گیرد تا کشف قیمت انجام شود و سپس وضعیت به مجاز تغییر می کند.
به عنوان مثالی از وضعیت مجاز محفوظ، نماد معاملاتی شرکت پتروشیمی پارس در تاریخ 10 شهریور ماه 99 به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت گروه ب متوقف شده و در همان روز معاملاتی، بازگشایی شده است. به هنگام بازگشایی، به مدت 30 دقیقه در وضعیت مجاز محفوظ قرار گرفته تا کشف قیمت صورت گیرد. طبق شکل 2، در ساعت 10:04 دقیقه، سفارش های خرید و فروش درج شده اما هیچ معامله ای صورت نگرفته است، چرا که اگر معامله ای انجام شده بود، تعداد معاملات، حجم معاملات و ارزش معاملات برابر مقدار صفر نبود.
شکل 2- وضعیت مجاز محفوظ برای نماد پارس در تاریخ 10 شهریور ماه 99
وضعیت ممنوع محفوظ در بورس
وضعیت ممنوع محفوظ ، از دیگر وضعیت نماد های بورسی می باشد که البته کاربرد کمتری دارد. این وضعیت گاهی اوقات قبل از وضعیت مجاز محفوظ برای نمادهای معاملاتی مختلف درج می شود و معمولا چند ثانیه بیشتر به طول نمی انجامد. به عنوان مثال برای نماد پارس، در 10 شهریور ماه 99 وضعیت ممنوع محفوظ قبل از وضعیت مجاز محفوظ برقرار شده و مدت زمان این وضعیت فقط 2 ثانیه بوده است. همچنین در 1 شهریور ماه نیز، این وضعیت برای مدت زمان 1 ثانیه قبل از وضعیت مجاز محفوظ برقرار شده است.
شکل 3- وضعیت ممنوع محفوظ برای نماد پارس در تاریخ های 10 و 1 شهریور ماه 99
وضعیت ممنوع متوقف در بورس چیست ؟
وضعیت ممنوع متوقف ، از دیگر وضعیت نماد های معاملاتی می باشد که در آن، نماد معاملاتی امکان ثبت سفارش و معامله را ندارد. این وضعیت همان وضعیتی می باشد که از آن با عنوان توقف نماد معاملاتی تعبیر می شود. متوقف شدن نمادهای معاملاتی می تواند دلایل زیادی از جمله افشای اطلاعات با اهمیت، قانون نوسان 50 درصد و برگزاری مجامع داشته باشد. مدت زمان توقف نماد معاملاتی می تواند کمتر یا بیشتر از 1 روز معاملاتی باشد اما اکثر اوقات، مدت زمان توقف بیشتر از 1 روز است. به عنوان مثال، طبق شکل 4، در تاریخ 29 تیر ماه 99، نماد وبملت به دلیل برگزاری مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده به منظور تصمیم گیری در رابطه با افزایش سرمایه، متوقف شده است و پس از حدود 2 ماه، در تاریخ 22 شهریور ماه بازگشایی شده است. نحوه بازگشایی برای این نماد معاملاتی به این صورت بوده است که ابتدا برای چند ثانیه در وضعیت ممنوع محفوظ قرار گرفته و سپس به مدت 30 دقیقه در وضعیت مجاز محفوظ قرار گرفته است. سپس به مدت 1 ثانیه وضعیت مجاز اعمال شده تا کشف قیمت انجام شود. بعد از اینکه کشف قیمت انجام شد، برای چند دقیقه در وضعیت ممنوع قرار گرفته تا سفارش های خرید و فروشی که در وضعیت مجاز محفوظ درج شده و در کشف قیمت معامله نشده اند، حذف شوند. پس از حذف سفارش های مازاد، نهایتا وضعیت مجاز اعمال شده است. در رابطه با وضعیت ممنوع، در ادامه این مقاله توضیحات لازم ارائه خواهد شد.
شکل 4- وضعیت ممنوع متوقف در نماد وبملت در تاریخ 29 تیر ماه 99
وضعیت مجاز متوقف در بورس از انواع وضعیت نماد های معاملاتی
در این وضعیت، امکان ثبت سفارش وجود دارد اما معامله ای انجام نمی شود. اکثر اوقات، این وضعیت به هنگام وقفه معاملاتی 60 دقیقه ای ناشی از قانون نوسان 20 درصد اعمال می شود. باور اشتباهی که در میان اهالی بازار وجود دارد، این است که در وضعیت مجاز متوقف امکان ثبت سفارش وجود ندارد، در صورتی که اینطور نیست و امکان ثبت سفارش وجود دارد. به عنوان مثال، مطابق شکل 5، در تاریخ 25 شهریور 99، نماد پارس مشمول قانون نوسان 20 درصد شده است. به واسطه این قانون، از ساعت 9:17 دقیقه، وضعیت مجاز متوقف به مدت 60 دقیقه اعمال شده است و پس از این وضعیت، وضعیت مجاز محفوظ برای حدود 3 دقیقه اعمال شده تا کشف قیمت انجام شود و نهایتا پس از کشف قیمت، وضعیت به مجاز تغییر یافته است.
شکل 5- وضعیت مجاز متوقف در نماد پارس در تاریخ 25 شهریور ماه 99
تفاوت وضعیت های مجاز محفوظ و مجاز متوقف چیست ؟
شاید این سوال در ذهن تان شکل گرفته باشد که تفاوت وضعیت مجاز محفوظ با وضعیت مجاز متوقف چیست ؟ چرا که هر دو وضعیت، یک تعریف مشترک دارند، به این صورت که در هر دو وضعیت امکان ثبت سفارش وجود دارد اما معامله ای انجام نمی شود. به طور کلی، نمادهای معاملاتی به هنگام بازگشایی در وضعیت مجاز محفوظ قرار می گیرند تا کشف قیمت انجام شود، بنابراین، هیچ وقت به هنگام بازگشایی یک سهم، شاهد وضعیت مجاز متوقف نیستیم. از طرفی وضعیت مجاز متوقف به هنگام وقفه معاملاتی به دلیل قانون نوسان 20 درصد اعمال می شود و مدت زمان آن هم 60 دقیقه است و به ندرت پیش می آید که در مواقع دیگر شاهد چنین وضعیتی باشیم.
وضعیت ممنوع در بورس از انواع وضعیت نماد های معاملاتی
در این وضعیت، نماد معاملاتی امکان ثبت سفارش و معامله را ندارد اما این وضعیت موقت است و در همان روز معاملاتی، نماد بازگشایی خواهد شد. البته باید به این نکته توجه داشته باشید که گاهی اوقات قبل از وضعیت ممنوع متوقف، نماد معاملاتی برای چند ثانیه ممنوع می شود. در این مواقع باید همان وضعیت ممنوع متوقف را ملاک قرار داد، پس در این صورت، این امکان وجود دارد که نماد معاملاتی همان روز بازگشایی نشود.
یکی از مواقعی که زیاد شاهد وضعیت ممنوع می باشیم، بعد از وضعیت مجاز محفوظ می باشد. به عنوان مثال، طبق شکل 6 در تاریخ 20 مهر ماه 99، نماد وبملت در وضعیت مجاز محفوظ قرار گرفته است. پس از 30 دقیقه، وضعیت مجاز شده تا کشف قیمت انجام شود، سپس به مدت 8 دقیقه ممنوع شده تا سفارش های باقیمانده حذف شوند. در نهایت وضعیت به مجاز تغییر یافته تا معاملات به صورت عادی انجام شوند. همچنین برای 19 مهر ماه 99، ساعت 8:58 دقیقه، وضعیت این نماد ممنوع شده است. در حالت عادی پس از دیدن این وضعیت باید انتظار داشته باشیم که همان روز معاملاتی، نماد بازگشایی شود اما پس از چند ثانیه، وضعیت به ممنوع متوقف تغییر کرده است. بنابراین، دیگر وضعیت ممنوع اعتباری نخواهد داشت و ممکن است که بازگشایی نماد معاملاتی همان روز انجام نشود. همانطور که در شکل 6 ملاحظه می کنید، نماد معاملاتی یک روز معاملاتی بعد بازگشایی شده است.
شکل 6- وضعیت ممنوع برای نماد وبملت
درباره محمد حسن دانشور
موفقیت در بازارهای مالی نیازمند مهارت های متعددی است. صرف اطلاع از برخی از مفاهیم تحلیل تکنیکال نه تنها نمی تواند به درآمدزایی شما در بازارهای مالی کمک کند بلکه می تواند موجب اشتباه و از دست رفتن سرمایه شما شود. در "پارس سرمایه" تلاش می کنیم با رویکردی متفاوت به آموزش و مشاوره بازارهای مالی بپردازیم تا شما را به متخصصین این عرصه تبدیل کنیم.
نوشته های بیشتر از محمد حسن دانشور